Werkgevers en werknemers in gesprek

Prima tips om in je oren te knopen voordat je solliciteert of als werkgever een vacature stelt.

Aannames en vooroordelen

We hebben allemaal vooroordelen en aannames. Waar het gaat over werken met een beperking weten werknemers en werkgevers vaak te weinig van elkaar en het is soms moeilijk om ernaar te vragen. 
Reden voor Stichting Incluvisie, Voorall en Solgu om werkgevers en werknemers met een beperking uit te nodigen om in een open gesprek wederzijdse aannames en vooroordelen te onderzoeken.
Doel was het wegnemen van onbekendheid en het kweken van wederzijds begrip.

Wie deden er mee?

Een gevarieerd gezelschap: grote en kleine werkgevers uit een verscheidenheid aan sectoren en werkzoekenden die onderling verschilden van leeftijd, beperking, opleidingsniveau en werkervaring. 

In een open sfeer stelden werkgevers en werkzoekenden elkaar vragen die ze in een sollicitatiegesprek niet zo snel zouden stellen. Er werden vragen besproken als:

“Willen werkgevers graag voor je solliciteert weten of je een beperking hebt?”

“Ik vind het moeilijk om aan een werkgever te vertellen over mijn beperking.”

“Ik wil zo graag dat ze mijn talent zien en niet mijn beperking.”

“Ik wil worden aangenomen omdat ik de geschikte kandidaat ben.”

“Ik wil geen project zijn.”

Werkgevers vroegen zich af hoe ze hun vacatures zo kunnen opstellen dat mensen met een beperking zich ook uitgenodigd voelen om te solliciteren.

Hoe communiceer je over je beperking en wat hebben werkgevers nodig was één van de thema’s waar zowel werkgevers als werkzoekenden mee bleken te worstelen.

De werkgevers

Werkgevers worstelen met de aanname dat vragen naar een beperking altijd kwetsend is. “Spreek je door een sollicitant te vragen naar zijn beperking niet al meteen impliciet de aanname uit dat je als werkgever verwacht dat de beperking een probleem zal zijn voor de uit te oefenen functie?” vroeg een werkgever zich af. Ze verwoordde het verder als volgt: “Is er voor mij als werkgever een ideale manier van vragen stellen waarmee ik de sollicitant in zijn waarde laat? Hoe kan ik laten weten dat ik geen vooroordelen heb, maar dat ik wel gewoon wil weten wat de beperking inhoudt zonder daarmee te suggereren dat ik aanneem dat die beperking het uitoefenen van de werkzaamheden in de weg zal staan? Dus, wat is ideale vraag die ik zonder schroom aan een sollicitant met een beperking kan stellen. Nu vermijd ik het soms om naar een beperking te vragen omdat ik me daar ongemakkelijk bij voel.”

Werkzoekenden

Veel werkzoekenden weerspraken de aanname dat het altijd kwetsend is als werkgevers naar de beperking vragen. Veel werkzoekenden gaven aan het juist prettig te vinden als er (op respectvolle wijze) naar de beperking gevraagd wordt, zeker als een werkgever ook vraagt hoe hij of zij jou kan ondersteunen om optimaal te kunnen functioneren.

“Ik vertelde tijdens het sollicitatiegesprek over mijn beperking maar de werkgever ging er helemaal niet op door. Ik ging er toen onbewust vanuit dat de werkgever mij meteen afschreef en niet met mij verder wilde. De gedachte dat het voor de werkgever geen issue was is helemaal niet bij mij opgekomen” vertelde een werkzoekende. “Ik had het wel fijn gevonden als de werkgever even had doorgevraagd.”

Enkele werkzoekenden spraken de aanname uit dat je altijd in je sollicitatiebrief moet vermelden dat je een beperking hebt omdat je anders niet eerlijk bent tegenover de werkgever. Het bleek dat werkgevers daar vaak anders over denken. Enkele werkgevers gaven aan dat zij in CV of mail niets willen lezen over een beperking. Ze gaan er van uit dat je niet solliciteert op een functie waarvan je denkt dat je hem niet kan uitvoeren.

Voor deze werkgevers bleek het belangrijk te zijn dat een sollicitant tijdens het gesprek duidelijk aangeeft wat de beperking inhoudt en welke mogelijkheden er zijn om die beperking te compenseren zodat het werk gewoon gedaan kan worden. Andere werkgevers willen het al wel in de brief lezen, gewoon omdat ze op de hoogte willen zijn, niet omdat ze de beperking een probleem vinden.

Conclusies en aanbevelingen

• Communicatie is een wisselwerking. Alle partijen moeten regelmatig bij de ander checken of hun aannames kloppen.
• Zorg dat je ook als je door een derde partij bemiddeld wordt naar een functie, je snel zelf contact hebt met de werkgever, zodat je zelf eventuele aannames en vooroordelen kunt weerleggen.
• Vermeld je beperking niet in je CV of sollicitatiemail. Het leidt de aandacht af van jouw talenten. Ook geeft het de werkgever de gelegenheid aannames en vooroordelen te ontwikkelen die jij als sollicitant niet meteen kunt ontkrachten. Het vooroordeel kan dan ‘wortelschieten’.
• Vermeld de beperking in het eerste gesprek, of per telefoon nadat je een uitnodiging voor een gesprek hebt gekregen. Op deze manier kun je verkeerde aannames snel weerleggen voordat ze een eigen leven gaan leiden.
• Bedenk goed wat je wel en niet vertelt over je beperking. Zorg dat wat je vertelt functioneel is. Geef de werkgever een duidelijk beeld van wat jouw beperking inhoudt, vermeld niet de medische details over je beperking maar vertel wat de werkgever ervan merkt en welke oplossingen er mogelijk zijn. Wees duidelijk over wat je nodig hebt om optimaal te kunnen werken.
• Vertel de werkgever duidelijk waarom jij de functie waar je op solliciteert kun invullen. Daarbij kan het helpen dat je vertelt hoe je eerder bent omgegaan met soortgelijke werkzaamheden. Als jij zelfvertrouwen uitstraalt dan lift de werkgever daarop mee
• Wees je ervan bewust dat er geen gemiddelde werknemer bestaat. Iedere werkgever heeft een eigen opvatting over inclusie. Kleine bedrijven bieden soms meer kans dan grote
• Veel werkgevers vinden het belangrijk om te zien dat een sollicitant zichzelf goed kent en kan aangeven wanneer hij of zij hulp nodig heeft.
• Ieder mens heeft aannames en vooroordelen. Blijf je daarvan bewust zonder dit te veroordelen. Blijf open vragen stellen.
• Doe als werkgever geen aanname vooraf over wat mensen wel en/of niet kunnen maar stel de open vraag: “Wat heb jij nodig om optimaal te kunnen functioneren, waar kan ik helpen?”
• Durf als werkgever de vragen die bij jou leven te stellen. Als dat op respectvolle open wijze gebeurt krijg je de info die je als werkgever nodig hebt om te bepalen of de sollicitant wel of niet past op de functie.

Volgens mij prima tips om in je oren te knopen voordat je solliciteert of als werkgever een vacature stelt.

Netwerk Incluvisie en werkgevers is één van de projecten van Stichting Incluvisie.